حجت الاسلام علی راد، رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی نمایندگی قم در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه، گزارشی از فعالیت های بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در برگزاری کنگره بزرگداشت علامه میرحامدحسین لکهنوی(ره) ارائه نمود که در ادامه این گفت و گو را می خوانید:

جایگاه این کنگره را از بیرون با توجه به شناختی که دارید و همچنین نسبت مدرسه کلامی فقهی لکهنو نسبت به سایرمدارس کلامی شیعه چیست؟

بدون شک این کنگره در نشان دادن سهم سترگ علامه میرحامد حسین در امامت شناسی استدلالی و اقناعی، تحلیلی امامیه نقش مهم و بسیار بزرگ و فاخری دارد و خواهد داشت و تأثیر خود را خواهد گذاشت‌.

در نگاه بیرونی این کنگره از ابعاد مختلفی حائز اهمیت است و وجوه ممتازی را می‌شود بر آن بر شمرد:

وجه اول آن از حیث احیای یکی از تراث‌ها و مجموعه تراث‌های سترگ امامیه در حوزهٔ امامت و مباحث کلامی است.

سویهٔ دوم احیای یک مدرسهٔ کلامی-تراثی مغفول امامیه در شبه قارهٔ هند است.

سویهٔ سوم آن از حیث روش‌شناسی، نشان دادن یک منهج نو و روشی نو در کلام امامیه است. شاید مدرسهٔ لکنهو یا مدرسهٔ علامه میرحامد را بگوییم، یکی از مدارس خاص ما در تاریخ کلام امامیه به شمار می‌آید که با یک روش تلفیق استدلال و جدل احسن در مقام اقناع و اسکات خصم است. ما در سایر مدارس کلامی امامیه در روند تاریخی، بنا بر ملاحظاتی که بوده است، این سطح را ما چندان ظهور و بروز بسیار برجسته‌ای را از آن نداشته‌ایم.

سویهٔ چهارمی که می‌توان برای این کنگره و نقش آن برشمرد، پر کردن خلأیی است که ما در گفتمان حاضر مطالعات کلامی امامیه به ویژه با تمرکز بر حوزهٔ تراث و امامت‌پژوهی داریم. متأسفانه کلام امامیه و مدارس کلامی ما، به جز این دو دهه اخیر را اگر استثنا کنیم، آن چنان که شایسته و بایسته مورد عنایت، تحلیل و بازشناسی قرار نگرفته است.

به نظر می‌آید این کنگره می‌تواند الگویی باشد برای سایر نهادهای جهان تشیع و حتی جهان اسلام که بتوانند از سبک و ساختار فرآیند علمی که در این کنگره از آغاز تا کنون طی شده است، الگو بگیرند برای سایر مدارس مغفول و یا شخصیت‌های نامدار و سترگ امامیه در حوزه‌های دانشی دیگری و البته قطعاً دستاوردهای این کنگره در بخش تحلیل و مقالات و جستارها و نوشتارها، هم قطعا سودمند خواهد بود و در نهایت می‌توان گفت که با توجه به مشارکت نهادهای شاخص و برجستهٔ داخل و خارج از کشور با این کنگره، خود این کنگره نمونه‌ای خوب و سرمشق موفق مشارکت نهادهای شیعی و تراثی امامیه در دورهٔ معاصر است که آستان قدس رضوی هم تلاش می‌کند به سهم خودش و به نوبهٔ خودش، نقش خودش را در این فرآیند ایفا کند که البته زحماتش با حضرت استاد سبحانی حفظه الله و دیگر ارجمندانی است که در این کنگره زحمت می‌کشند.

وجه دیگر این کنگره آن است که می‌تواند به معنای واقعی کلمه و بدون اغراق، یکی از افتخارات حوزهٔ علمیه تشیع در دورهٔ معاصر باشد که با این همه آثار پژوهشی و احیای تراثی که صورت گرفته است، موجب افتخار حوزهٔ علمیه هم هست و بایستی دست مریزاد گفت به مجموعهٔ کسانی که در بنیاد بین المللی امامت این کار را انجام داده‌اند و الگوی سایر نهادهای حوزوی در برگزاری کنگره‌ها می‌تواند باشد.

نسبت به نقش مرکز شما و اخذ مقالات، چون مقالات برای این طور کنگره‌ها هم یک کار تخصصی است و عملا محققین ویژه لازم است؛ اینجا چه نقشی را مجموعه آستان قدس رضوی می‌تواند ایفا کند؟

در بخش مقالات، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، هم این حوزهٔ مطالعات کلام فلسفه اسلامی و به ویژه مطالعات کلامی را دارند و هم گروه علوم قرآن و حدیث از جنبه‌های تراثی مباحث مرتبط با بحث های حدیثی و همچنین در بنیاد پژوهش‌ها هم امکان مشارکت و اخذ مقاله از هم گروه واحد احیای تراث ما و هم گروه کلام ما هم وجود دارد و ان شاء الله می‌شود از این زمینه بهره‌مند شد.